Jako że znaczna część drzewostanów Nadleśnictwa została założona na gruntach porolnych – ok. 52 % powierzchni, a blisko 70 % składu gatunkowego drzewostanów stanowi sosna pospolita, posiadają one obniżoną odporność na szereg czynników szkodotwórczych, zarówno tych natury biotycznej jak i abiotycznej.

               Pewne zagrożenie stwarzają choroby wywoływane przez grzyby patogeniczne, głównie hubę korzeniową w drzewostanach na gruntach porolnych oraz opieńkę miodową.   

Szkody powodowane przez owady.

               W latach 2005-2010 pewnego znaczenia nabrały szkody powodowane w dębach przez opiętka dwuplamkowego. Dzięki dobrze przeprowadzonej akcji zwalczania tego owada udało się utrzymać powodowane przez niego szkody na gospodarczo znośnym poziomie. W ostatnich latach odnotować można wręcz regres w jego występowaniu.

               W roku 2013 w leśnictwie Krzeczanowo wystąpiły szkody od brudnicy nieparki na pow. 60 ha w drzewostanach olszowych z domieszką brzozy, dębu i jesionu. Nastąpiła jednak regeneracja ulistnienia.

               Sprawcą wydzielającego się posuszu jest przypłaszczek granatek i cetyniec w sośnie oraz kornik drukarz i ściga w świerku.

               W roku 2018 w leśnictwie Mostowo pojawiły się szkody spowodowane występowaniem kornika ostrozębnego na powierzchni 0,30 ha.  W roku 2019 nastąpiło wzmożenie tych szkód a występowanie kornika ostrozębnego odnotowano na łącznej powierzchni 1,85 ha w leśnictwach: Mostowo, Łomia, Bieżany, Iłowo, Chrapoń i Głęboka co wiązało się z koniecznością pozyskania w użytkach przygodnych 550 m3 drewna zasiedlonego przez tego owada. W 2020 roku szkody powodowane przez kornika ostrozębnego były w dalszym ciągu obecne i objęły kolejne trzy leśnictwa: Krajewo, Narzym i Strzegowo. Do października odnotowano uszkodzenia na powierzchni 1,5 ha i pozyskano 583 m3 drewna zasiedlonego przez tego owada. W roku 2021 nastąpiło zmniejszenie nasilenia szkód. Odnotowano je na pow. 0,60 ha i pozyskano 47 m3 drewna zasiedlonego.

               W roku 2015 w leśnictwie Mostowo zaczęły pojawiać się szkody spowodowane żerem pędraka uszkadzającym system korzeniowy drzewek w uprawach. W latach 2015-2020 odnotowano uszkodzenia na 23,13 ha. Od 2016 do 2020 roku wykonano poprawki na 3,23 ha upraw uszkodzonych żerem pędraka.

Zagrożenia ze strony zwierzyny.   

               Aby minimalizować rozmiar szkód od zwierzyny Nadleśnictwo Dwukoły stosuje różnego rodzaju formy zabezpieczeń (grodzenie upraw, zabezpieczanie chemiczne, zabezpieczanie mechaniczne). Jednak mimo ich stosowania zainwentaryzowano uszkodzenia powodowane przez ssaki na łącznej powierzchni w latach: 2014 – 150,04 ha, 2015 – 162,58 ha, 2016 – 153,25 ha, 2017 – 154,09 ha, 2018 – 136,13 ha, 2019 – 131,18 ha, 2020 – 135,04 ha oraz 2021 – 147,28 ha

               Zainwentaryzowane szkody spowodowane były przede wszystkim przez sarnę i jelenia. Znaczny udział stanowią także szkody spowodowane przez łosia, którego populacja rośnie i w 2021 roku jej liczebność wyniosła 278 szt.

W tabeli poniżej przedstawiono rozmiar wykonanych grodzeń upraw oraz zabezpieczania chemicznego w celu ochrony przed uszkodzeniami od zwierzyny.

Uprawa zgryziona przez łosie. (fot. Jaromir Skrzypecki)                    
  

Szkody powodowane przez czynniki klimatyczne.

               W ostatnim czasie wzrósł rozmiar i znaczenie szkód powodowanych przez czynniki klimatyczne. Największe szkody od okiści wystąpiły w 2006 r. na powierzchni 213 ha, uszkadzając i powalając ok. 10000 m³ drewna.

               Coraz częściej zdarzają się szkody powodowane przez silnie wiejące wiatry, nie tylko tradycyjnie wiosną i jesienią ale również latem.                             

W wyniku działania huraganowych wiatrów na terenie nadleśnictwa w czerwcu 2016 roku wystąpiły uszkodzenia w wyniku których w użytkach przygodnych pozyskano 3223 m3 a w leśnictwie Szydłowo wystąpiła szkoda powierzchniowa na 4,84 ha. W roku 2017 na skutek huraganowego wiatru powstała szkoda powierzchniowa w leśnictwie Krzeczanowo na powierzchni 1,73 ha. W 2021 roku szkody powierzchniowe spowodowane działaniem silnego wiatru odnotowano na pow. 6,25 ha. Na początku roku 2022 w wyniku silnych wiatrów wiejących w styczniu i lutym powstały uszkodzenia o charakterze klęskowym. Powstały szkody powierzchniowe na 37 ha a masa powstałych wywrotów i złomów szacowana jest na około 45 000 m3.

W latach 2015-2019 zarejestrowano wypady w uprawach leśnych  oraz zamieranie drzew w drzewostanach starszych spowodowane suszą na łącznej powierzchni 22,92 ha.

Realizowane zadania z zakresu ochrony lasu to:

• usuwanie na bieżąco wiatrołomów, posuszu;
• zwalczanie szkodliwych owadów i grzybów;
• prowadzenie corocznej kontroli występowania owadów;
• ochronę pożytecznego ptactwa i mrówek przez zakładanie remiz pokarmowych, rozwieszanie budek lęgowych, ochronę mrowisk;
• ochronę drzewostanów przed wywalającymi wiatrami i przed okiścią przez prawidłowe wykonywanie cięć rębnych zgodnie z ustalonymi kierunkami, a cięć przedrębnych w ustalonym terminie i o odpowiedniej intensywności;
• dostosowanie pogłowia zwierzyny płowej do istniejących możliwości łowisk oraz ochronę upraw i młodników przed powodowanymi przez nie szkodami.

Ochrona przeciwpożarowa

Lasy Nadleśnictwa Dwukoły należą do II kategorii zagrożenia pożarowego.
Bardzo ważnym czynnikiem kształtującym zagrożenie pożarowe w poszczególnych porach roku są warunki meteorologiczne, takie jak: opady atmosferyczne, prędkość i kierunek wiatru, natężenie promieniowania słonecznego, temperatury powietrza i wilgotności powietrza. Największe natężenie występowania pożarów występuje wczesną wiosną, z powodu wypalania traw oraz latem, ze względu na wysokie temperatury powietrza i niską wilgotność ściółki. Główną przyczyną powstawania pożarów jest niefrasobliwość ludzi, którzy odwiedzają nasze lasy, wynikająca z nieznajomości lub nieprzestrzegania przepisów przeciwpożarowych. W latach 2014-2023 na terenie Nadleśnictwa Dwukoły odnotowano 36 pożarów o łącznej powierzchni 2,41 ha. W tym okresie w lasach niepaństwowych położonych w granicach zasięgu administracyjnego nadleśnictwa powstało 61 pożarów lasu o łącznej powierzchni 16,02 ha.
System ochrony przeciwpożarowej nadleśnictwa oparty jest na obserwacji lasów z dostrzegalni przeciwpożarowej, lotniczym patrolowaniu lasu oraz patrolach naziemnych. W nadleśnictwie w okresie zagrożenia pożarowego funkcjonuje  punkt alarmowo – dyspozycyjny przy biurze nadleśnictwa,  patrole naziemne uruchamiane są w okresach wysokiego zagrożenia. Sprawne działanie jednostek straży pożarnej i służb leśnych możliwe jest dzięki odpowiednio rozmieszczonej i utrzymanej sieci dróg leśnych oraz punktów czerpania wody.

Dogaszanie pożarzyska (fot. Cezary Sobotka)