Asset Publisher Asset Publisher

Chrabąszcze – owady objęte monitoringiem leśnym

Podczas wieczornego, majowego spaceru w lesie, możemy usłyszeć charakterystyczne, głośne bzyczenie. To chrabąszcz majowy (Melolontha melolontha) i chrabąszcz kasztanowiec (Melolontha hippocastani), duże owady z brązowymi pokrywami. Oba gatunki są bardzo podobne zarówno pod względem wyglądu zewnętrznego, jak również cyklu rozwojowego. U samca chrabąszcza majowego koniec odwłoka jest tępo zakończony i nieco odstający, u samicy wyraźnie krótszy, bardziej zaostrzony, podgięty ku dołowi. Czułki u samicy składają się z 6, a u samca z 7 rozszerzonych członów, przypominających wachlarzyk.

Chrabąszcze majowe są uciążliwymi szkodnikami, które preferują podjadanie liści drzew, zwłaszcza dębów. Jeszcze większe szkody wyrządzają ich larwy, nazywane pędrakami, które żywią się korzeniami roślin, w tym głównie młodych drzew powodując dotkliwe szkody na uprawach leśnych. Owady wychodzą z gleby, gdy jej temperatura wynosi powyżej 10ºC i utrzymuje się na tym poziomie przez kolejne 2-3 dni. W koronach drzew odbywa się kopulacja. Tam też zwierzęta żerują. Po około 10 dniach samica składa w glebie jaja (ok. 60-80 sztuk). Pędraki żerują w glebie, a w czwartym roku kalendarzowym przepoczwarczają się. Wiosną owady doskonałe wychodzą z gleby i zaczynają żer na liściach. Samce chrabąszcza majowego żyją średnio 4-7, a samice 6-7 tygodni.

Ważną rolę w leśnictwie odgrywa profilaktyka i monitoring. Na terenie Leśnictwa Mostowo prowadzony jest monitoring przebiegu rójki chrabąszczy, w ramach którego prowadzone są obserwacje wychodzenia chrząszczy z gleby. Na powierzchniach kontrolnych, założonych na otwartej przestrzeni i pod okapem drzewostanu kontrolowano opuszczanie gleby przez imago (postać dorosła owada) chrabąszczy. Aktualnie obserwuje się przeloty chrabąszczy, porównuje strukturę gatunkową i płciową a także określa nasilenie występowania i żerowania chrabąszczy. Obserwacje polegają na zliczeniu chrabąszczy przelatujących w stronę lasu i odlatujących w stronę pól a także codziennych odłowach po około 100 sztuk, na podstawie których ustala się skład gatunkowy, stosunek płci i stopień rozwoju jaj w odwłokach samic. Poniższe zdjęcia przedstawiają proces kontroli występowania imago na jednej z powierzchni kontrolnych. Jedną z metod zwalczania dorosłych postaci chrabąszczy jest otrząsanie ich z drzew na płachty. Prace na terenie Leśnictwa Mostowo trwały przez 5 dni, a każdego dnia zbierano średnio ok. 9 tysięcy osobników, głównie chrabąszcza majowego.